Arbeidsrechtelijke krijtlijnen van het nieuwe Vlaams Regeerakkoord

Kayla Crevits

Mattijs Vanmarcke

Inleiding

Het Vlaams Regeerakkoord is een lijvig document van maar liefst 236 pagina’s geworden. Kayla Crevits en Mattijs Vanmarcke onderzoeken voor u welke maatregelen de nieuwe Vlaamse Regering zal uitwerken in het domein ‘Werk’.

Het akkoord begint met een positieve noot: de werkzaamheidsgraad in Vlaanderen bereikt een historisch hoogtepunt van maar liefst 76,8% in 2023.

Ondanks deze positieve cijfers staat de Vlaamse arbeidsmarkt wel degelijk onder druk. Daarnaast is er de fundamentele transitie van ons sociaaleconomisch weefsel met in de hoofdrol de nood aan een samenleving waarin van iedereen digitale kennis wordt verwacht en de uitdagingen die het klimaat met zich meebrengt.

De strategische doelstelling in dit regeerakkoord is om tot een werkgelegenheidsgraad van 80% te komen, aan de hand van de volgende 4 pijlers:

versterkte activering van werkzoekenden, langdurig zieken en niet-beroepsactieven;
talenten verder ontwikkelen om productiviteit te verhogen en de loopbaan te versterken;
inzetten op werkbaar werk, inclusieve werkvloeren en een werkbare combinatie werk-privé en
interregionale mobiliteit en arbeidsmigratie als sluitstuk.

Versterkte activering werkzoekenden, langdurig zieken en niet-beroepsactieven

Er wordt een beheersovereenkomst met concrete mijlpalen gesloten met de VDAB over een tijdige en intensieve activering van werkzoekenden.

Ook van de werkzoekende worden inspanningen verwacht zoals het actief zoeken naar werk, zich scholen en, indien van toepassing, het leren van Nederlands.

Vervolgens zal de Vlaamse Regering inzetten op de intensieve arbeidsbemiddeling van niet-beroepsactieven en hun toeleiding naar passende jobs.

Daarnaast wordt, om langdurig zieken te activeren, een (naar eigen zeggen) ambitieus nieuw samenwerkingsakkoord gesloten tussen de VDAB en het RIZIV. De doelstelling hierbij is om preventief de instroom in de langdurige ziekte te doen dalen en het aandeel succesvolle trajecten te verhogen.

De VDAB zal hervormd worden zodat zij zich kan focussen op de kerntaken.

De -veel besproken en fel bekritiseerde- samenlevingsjobs zullen het levenslicht zien. Werkzoekenden die reeds langer dan 1 jaar werkloos zijn zullen verplicht worden om een bijdrage te leveren. De intentie is dat zij maatschappelijk zinvolle taken, zoals bijvoorbeeld administratief werk, ondersteuning bij evenementen, groendienst enzovoort. Voorlopig blijft het evenwel weinig concreet.

Talenten verder ontwikkelen: productiviteit verhogen en loopbaan versterken

In een wereld die voortdurend verandert, is levenslang leren essentieel voor zowel werknemers als werkgevers. Er blijkt echter een mismatch te zijn tussen de beschikbare competenties en de gevraagde vaardigheden op de arbeidsmarkt, met betrekking tot knelpuntvacatures. Dit wil de Vlaamse Regering wegwerken aan de hand van een opleidingsoffensief waar ze inzetten op beroepsopleiding en levenslang leren voor werknemers en werkzoekenden. Competentieontwikkeling en levenslang leren spelen hier dus de hoofdrol.

Investeren in opleiding is van cruciaal belang om de productiviteit van werknemers te verhogen, aldus de nieuwe Vlaamse regering.

Werkbaar werk, inclusieve werkvloeren en een werkbare combinatie werk-privé

Een volgende doelstelling is het voeren van een arbeidsmarktbeleid op maat van de Vlaamse arbeidsmarkt. De Vlaamse Regering wenst een eigen werkloosheidsreglementering te bekomen, zodat het meer aangepast is aan de Vlaamse noden van de arbeidsmarkt.

“Werkbaar werk” wordt een structurele prioriteit in het werkgelegenheidsbeleid.

De nieuwe Vlaamse regeling wenst samen met de sociale partners de bestaande instrumenten te evalueren om een “doorbraak” te realiseren.

De nieuwe Vlaamse Regering wenst elke vorm van discriminatie en uitbuiting bestrijden op de arbeidsmarkt met een kordate aanpak, van bijvoorbeeld duistere constructies van detachering. De Vlaamse sociale inspectie zal 30 nieuwe vacatures voor inspecteurs openstellen.

Arbeidsmigratie

In het beleid voor arbeidsmigratie legt de Vlaamse Regering de nadruk op hooggeschoolde kennismigratie van buiten de EU en het invullen van middengeschoolde knelpuntberoepen die een meerwaarde betekenen voor de Vlaamse economie en samenleving.

De VDAB zal prioriteit moeten geven in op het activeren van erkende vluchtelingen.

Daarnaast is het de intentie om seizoensarbeid aantrekkelijker te maken voor EU burgers. De behandelingstermijn voor arbeidskaarten B wordt waar mogelijk nog ingekort, op voorwaarde dat de arbeidsvoorwaarden worden gerespecteerd.

Vlaamse ambtenaren

Interne mobiliteit wordt binnen de Vlaamse Overheid een prioriteit. Het verhogen van de mobiliteit voor bijvoorbeeld managementfuncties moet leiden tot meer samenwerking over verschillende departementen heen en het doorbreken van traditionele verkokering in de overheid. Hierdoor hoopt de regering de management-skills van de leidende ambtenaren te verbeteren.

Conclusie

De doelstelling van de nieuwe Vlaamse Regeling is om in te zetten op een “toekomstbestendige arbeidsmarkt met ruimte voor groei, diversiteit en inclusie”.

Voorlopig blijft het bij vage doelstellingen die nog geconcretiseerd moeten worden. Wij volgen dit voor u op.